Winterverwachting 2024-2025  maanden december 2024 en januari 2025.

Wil je direct weten wat de winterverwachting is van Ronsweer, scrol dan helemaal naar de laatste alinea helemaal onderaan.

Wat verwachten de weercomputers?

De laatste update (01-11-2024) van het Ecmwf voor de maanden december en januari. In december wordt een afwijking van hogedruk verwacht boven zuid Europa en het midden van de Atlantische oceaan en Lagedruk boven Scandinavië.  De wind heeft dan voorkeur voor west of noordwest. Westenwind zorgt voor mild en regenachtig weer. Noordwest voor guur winterweer. In januari ligt de hogedruk boven een groot deel van Europa. Komt dit uit dan weinig neerslag en wind met als gevolg saai winterweer met in de nachten stralingsvorst. Overdag weinig zon en vaak bewolkt weer.

Luchtdruk verwachting Ecmwf per 01-11-2024 voor december 2024 en januari 2025 Bruin, oranje is hogedruk, blauw is lagedruk.

Wat doet de poolwervel in de stratosfeer en wat is de NAO verwachting?

De poolwervel ontstaat in de stratosfeer in de maanden oktober t/m grofweg maart van elk jaar op ongeveer 60 graden noorderbreedte. Het is een band met hoge windsnelheden hoog in de atmosfeer tussen 10 en 15km. Hoogte.  Meestal is de poolwervel in de winter bij ons krachtig en zorgt voor een sterke straalstroom  van west naar oost over de Atlantische oceaan. Lagedrukgebieden liften op deze straalstroom mee en zorgen bij ons voor zacht en wisselvallig herfstweer met de klassieke zuidwester voor ons als gevolg (positieve NAO-index). Indien er een goede koppeling is tussen de stratosfeer en de troposfeer (daar waar ons weer zich afspeelt) dan bepaalt deze poolwervel ons weer.

Plotselinge opwarmingen van onderaf (een zogenaamde Sudden Stratosferic warming (SSW)) met relatief hoge temperaturen kunnen de kracht van de poolwervel sterk verzwakken. Als de warmere lucht de zeer koude stratosfeer heeft bereikt (-80°C) en de stratosfeer warmt op dan gaat de poolwervel slingeren en mogelijk zelfs splitsen. In dit laatste geval draait de wind op 10hPa zelfs naar oost en dat gebeurt zelden. Kou-uitbraken vanaf de Noordpool kunnen ons in een geblokkeerd stromingspatroon (Omega blokkade) dan met een noord-, noordoost- of oostenwind bereiken.

Nao de komende winter meest positief.

Het is zeer lastig de NAO index te “voorspellen” maar als je kijkt naar de verwachting van de zonale wind op 10 Hpa  dan lijkt onderstaande verwachting vrij betrouwbaar. Afbeelding hieronder: NAO verwachting voor de komende maanden. Licht positief: grotere kansen op westcirculatie en mild winterweer.

Afbeelding hieronder: NAO tussen 0 en plus 1,6.

Afbeelding hieronder: na de huidige november dip (negatieve AO) zien we de poolwervel een stuk krachtiger worden in december

Enso verwachting komende winter, zwakke La Niña tot neutraal mogelijk overgaand in een zwakke El Niño.

Afbeelding hieronder: huidige zeewatertemperatuur Stille oceaan laat een La Nina zien.

Afbeelding hieronder: La Niña gaat over in neutraal de komende winter.

Algemene effecten van een neutrale ENSO op Europa:

Milder of gemiddeld winterweer in West-Europa:

• In een neutrale ENSO-fase kan West-Europa (zoals het Verenigd Koninkrijk, Nederland, België, Frankrijk) relatief gematigd winterweer ervaren. De temperatuur ligt vaak dicht bij het gemiddelde voor die tijd van het jaar. Er is geen sterke invloed die het weer extreem koud of extreem warm maakt. Er kunnen periodes van stormachtig weer en regen zijn, vooral in de westelijke delen van Europa, maar het is meestal niet extreem koud.
• De jetstream boven de Atlantische Oceaan speelt hier een belangrijke rol. In de neutrale fase is de jetstream vaak niet bijzonder sterk of gevarieerd, wat resulteert in relatief gematigde weersomstandigheden met een zekere afwisseling van kou en mildheid.

Samenvatting:

In de neutrale ENSO-fase voor de winter van 2024/2025 zou het winterweer in Europa relatief gematigd en normaal kunnen zijn, zonder de sterke invloeden van een El Niño of La Niña. West-Europa zou milder, gematigd en mogelijk regenachtig weer kunnen ervaren, terwijl Noord-Europa en Oost-Europa gemiddeld winterweer kunnen hebben, met af en toe koude periodes. De uiteindelijke weersomstandigheden zullen echter sterk afhangen van de interactie met andere atmosferische en oceanische systemen, zoals de NAO, AO en QBO. De QBO wordt hierna besproken.

QBO (quasi biennial oscillation) bevindt zich nu in westelijke fase

De Quasi-Biënnale Oscillatie (QBO) is een periodieke variatie in de windpatronen in de stratosfeer boven de tropen, en de fase van de QBO kan invloed hebben op weer- en klimaatpatronen, inclusief het winterweer op het noordelijk halfrond. De QBO heeft twee hoofdfasen: een oostelijke fase (QBO-o) en een westerse fase (QBO-w), die elkaar om de paar jaar afwisselen. De QBO-fase is gebaseerd op de richting van de stratosferische windsnelheden in de tropen (boven de evenaar), en de oscillatie komt ongeveer elke 28 maanden terug.

Voor de winter van 2024/2025 bevinden we ons in de westerse fase van de QBO, omdat de QBO in 2023 de oostelijke fase verliet en zich aan het ontwikkelen is naar een nieuwe westerse fase. De westerse fase wordt geassocieerd met milder winterweer in Europa en Noord-Amerika, terwijl de oostelijke fase vaak verband houdt met koudere winters in Europa, vooral als er een sterke interactie is met andere klimaatverschijnselen zoals de El Niño.

Samenvattend: de QBO in de winter van 2024/2025 zal waarschijnlijk in de westerse fase zijn wat de kans op een milde winter vergroot.

PDO-index: verwachting negatief.

PDO-index (Pacific Decadal Oscillation)

De PDO-index is een belangrijke indicator voor klimaatvariabiliteit, vooral in verband met de oceanische temperatuurpatronen in de Stille Oceaan. De PDO is een lange termijn oscillatie van het zeeoppervlakte temperatuurpatroon in de noordelijke Stille Oceaan en beïnvloedt weersystemen, ook buiten het gebied zelf. In de context van Europa kan de PDO invloed hebben op het weer in de winter, met name via het effect op de atmosferische circulatie en de breedtegraden van weersystemen.

Verwachtingen PDO komende winter (2024-2025) PDO negatief.

Er zijn verschillende scenario's mogelijk voor de PDO-index:

1. Positieve PDO (warmer water in het noordwesten van de Stille Oceaan, koeler water in het zuidoosten):
   • In deze fase is het vaak zo dat de subtropische jetstream versterkt is, wat kan leiden tot mildere winters in Europa. Er is een grotere kans op westerstormen en vaak ook een mildere, regenachtige winter met relatief hogere temperaturen in veel delen van Europa.
   • De polar vortex kan zwakker zijn in deze fase, wat resulteert in minder koude luchtinbraken in Europa. Er kunnen perioden van zachter weer zijn, vooral in het westen van Europa (zoals de UK en Nederland).
2. Negatieve PDO (koeler water in het noordwesten van de Stille Oceaan, warmer water in het zuidoosten):
   • In een negatieve fase van de PDO kunnen de weersomstandigheden in Europa kenteren. Er is dan een grotere kans op kouder weer en strengere winters, vooral in delen van Noord- en Oost-Europa. De invloed van de jetstream kan zwakker zijn, waardoor koude luchtmassa’s uit Rusland gemakkelijker Europa kunnen bereiken.
   • Dit kan leiden tot strengere kou, meer sneeuwval en ook een grotere kans op lange periodes van koud weer, vooral in Centraal- en Oost-Europa.

Invloed van de PDO op het weer in Europa in 2024-2025.

De voorspellingen voor de PDO in 2024-2025 zijn op dit moment nog onzeker, omdat oceaan- en atmosferische omstandigheden vaak veranderen en moeilijk te voorspellen zijn op lange termijn. De meeste modellen suggereren echter een negatieve PDO voor de komende winter, wat kan wijzen op een strengere winter in Europa met een grotere kans op sneeuw en/of vorstperiodes. Desalniettemin kunnen andere factoren, zoals de huidige La Niña, de toestand van de Arctische Oscillatie (AO) en de Noord-Atlantische Oscillatie (NAO), ook grote invloed hebben op de winterse omstandigheden in Europa. Deze oscillaties kunnen soms de invloed van de PDO in de schaduw stellen, afhankelijk van hun eigen fasen.

PNA Index (Pacific North American Index)  komende winter negatief.

De Pacific North American Index (PNA) is een klimaatindex die de drukvariaties in de noordelijke Stille Oceaan en Noord-Amerika beschrijft. Het heeft invloed op de atmosfeer en kan indirect effecten hebben op het weer in verschillende delen van de wereld, inclusief Europa, hoewel de relatie complex is.

De Pacific North American Oscillation (PNA) kan indirect invloed hebben op het winterweer in Europa, maar deze invloed is doorgaans subtiel en afhankelijk van de interactie met andere klimaatfenomenen, zoals de huidige La Niña, de Atlantic Meridional Mode (AMM) en de algemene toestand van de Atlantische stormbaan.

Kan de PNA invloed hebben op het winterweer in Europa? 

De PNA heeft voornamelijk invloed op het weer in Noord-Amerika, maar het kan ook doorwerken naar Europa via de veranderingen die het veroorzaakt in de atmosfeer boven de Atlantische Oceaan. Dit komt doordat de PNA de positie en sterkte van de jetstream in de hogere atmosfeer kan beïnvloeden, die op zijn beurt het weer in de regio's daaronder beïnvloedt.

• Positieve PNA (PNA+):
  In de positieve fase van de PNA zijn er vaak hogedrukgebieden boven de noordelijke Stille Oceaan en een lagedrukgebied over het westen van Noord-Amerika. Dit kan de jetstream verder naar het zuiden duwen, wat de stormbanen over de Atlantische Oceaan kan verleggen. Het gevolg kan een versterking zijn van de Zuid-Atlantische jetstream, wat zorgt voor milder en zachter weer in Europa, vooral als het gecombineerd wordt met een sterke El Niño maar van een sterke El Niño lis deze winter geen sprake zoals we eerder hebben besproken.

• Negatieve PNA (PNA-):
  In de negatieve fase van de PNA, zoals komende winter, waarin er lagedrukgebieden boven de Stille Oceaan en hogedrukgebieden over Noord-Amerika ontstaan, kan de jetstream juist naar het noorden verplaatst worden. Dit kan leiden tot een milder en droger winterweer in Noord-Amerika, maar kan ook invloed hebben op het weer in Europa. In sommige gevallen kan dit scenario bijdragen aan koudere winters in Europa, vooral als het een versterkte polar vortex met zich meebrengt of als er meer koude lucht uit het noorden komt.

Conclusie:

Hoewel een negatieve PNA meestal geassocieerd wordt met mildere omstandigheden voor Noord-Amerika (door een zwakkere noord-zuid luchtomloop), kan het door de verplaatsing van de jetstream en de verstoring van de atmosferische circulatie ook leiden tot kouder winterweer in Europa. Het effect is echter complex en varieert afhankelijk van de specifieke configuraties van de andere atmosferische factoren. In sommige gevallen kan een negatieve PNA dus indirect bijdragen aan kouder winterweer in Europa door een zuidelijke uitstulping van de jetstream die koudere lucht van het noorden naar Europa brengt.

Verwachting Ronsweer voor de komende winter 2024/2025.

We hebben achtereenvolgens de volgende indicatoren/systemen besproken.

• Nao index, deze winter meest positief
• Enso, deze winter neutraal
• PDO, deze winter negatief
• QBO deze winter westelijk
• PNA deze winter negatief

Volgens de weercomputers wordt de komende winter iets zachter en droger maar er zijn volgens Ronsweer.nl ook kansen op kouder winterweer. Als de poolwervel sterk blijft kan de negatieve PNA en de negatieve PDO er toch voor zorg dragen dat er kou vanuit het noorden en oosten van Europa op transport komt naar het zuiden (zuidelijke straalstroom). We weten niet of de weercomputers hier voldoende rekening mee hebben gehouden. We wachten het maar weer af!

Ronsweer 16-11-2024.